Μαστίγιο, καρότο και... αναμονή

Θα χρειασθεί... χρόνος και αρκετή υπομονή μέχρι να υπάρξει η πρώτη σαφής ένδειξη για το σημείο που θα μπορούσε να ισορροπήσει μία ενδεχόμενη κατ’ αρχήν συμφωνία μεταξύ Αθηνών και Βρυξελλών. Στο μεταξύ από την πλευρά των κοινοτικών αξιωματούχων η τακτική που έχει επιλεγεί είναι αυτή του... μαστίγιου και του καρότου. Με παρατηρήσεις σ’ αυτή την κατεύθυνση σχολίαζαν μέχρι αργά χθες βράδυ συνομιλητές παραγόντων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τα αποτελέσματα των σε εξέλιξη επαφών μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των κοινοτικών αρχών. Το «μαστίγιο» αφορά αναμφίβολα στην ανελαστική απαίτηση της Ευρωζώνης για την προώθηση των μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων που έχουν υπογραφεί (σ.σ. σε επίπεδο στόχων) και την απόρριψη κάθε συζήτησης για ένα νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Το «καρότο» έχει να κάνει με το ενδεχόμενο αφαίρεσης της τρόικα σαν διαμεσολαβητικό και ελεγκτικό φορέα στην εφαρμογή αυτών των δεσμεύσεων και την υποκατάστασή της με «τεχνικούς» ελέγχους που δεν θα γίνονται απαραίτητα στην Αθήνα και με παρουσία –όπως μέχρι τώρα– των ανθρώπων της τρόικα στα υπουργεία. Από την πλευρά της Αθήνας πάντως υπογραμμίζεται στις μέχρι σήμερα συζητήσεις η προθυμία για την άμεση προώθηση του αρχικού αιτήματος της τρόικα για μεταρρυθμίσεις που θα αποκόπτουν τον ομφάλιο λώρο της διαπλοκής στο επίπεδο της φορολογίας και της λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού... Το κεντρικό διακύβευμα όμως –πέραν εκείνου της... απόσυρσης της τρόικα– στο οποίο προς το παρόν τουλάχιστον δεν φαίνεται να υπάρχει προσέγγιση και το μαστίγιο δεν συνοδεύεται από καρότο, αφορά στο κεντρικό θέμα του στόχου πρωτογενών πλεονασμάτων σε επίπεδα που από φέτος θα πρέπει να κινούνται πάνω από το 3,5% του ΑΕΠ. Το θέμα αυτό αποτελεί την βάση της αντιπαράθεσης καθώς από την παραδοχή αυτή θα εξαρτηθεί και το πώς θα αντιμετωπισθεί η υπόθεση της βιωσιμότητας του χρέους. Ο κ. Βαρουφάκης έχει ξεκάθαρα ζητήσει την αναπροσαρμογή του στόχου αυτού σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, αυτά του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού. Αυτό σημαίνει περιορισμό έως και μηδενισμό του δημοσιονομικού κενού. Το «μαστίγιο» της επιμονής από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο ύψος του πλεονάσματος έχει να κάνει με το ότι τα πλεονάσματα αυτά αποτελούν στο ισχύον πρόγραμμα την «εγγύηση» για την συσσώρευση πόρων για την αποπληρωμή του χρέους. Το ενδιαφέρον εδώ είναι, όπως έχει επισημάνει από τα μέσα του 2014 το Capital.gr, ότι και το ΔΝΤ έχει θέσει ερωτηματικά για τον ρεαλισμό των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα των επόμενων ετών, αλλά ταυτόχρονα δεν δέχεται την παραμικρή συζήτηση για το πώς θα αποπληρώνονται οι τρέχουσες δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας προς το δάνειο του ΔΝΤ, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο ανάληψης αυτής της υποχρέωσης από την Ευρωζώνη. Πράγμα βέβαια που η Ευρωζώνη δεν δέχεται ούτε να συζητήσει, παρά τις δεσμεύσεις της συμφωνίας του Νοεμβρίου του 2012. Η ΕΚΤ επίσης επιμένει – προς το παρόν τουλάχιστον - στην διατήρηση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων καθώς συναρτά την επίτευξή τους με την στάση της απέναντι στην βιωσιμότητα του χρέους και την συνέχιση της χρηματοδότησης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ο κ. Δραγασάκης σε χθεσινές δηλώσεις του επέμεινε ότι η Διοίκηση της ΕΚΤ δεν έχει αναφερθεί στο ισχύον πρόγραμμα ως προϋπόθεση για την συνέχιση της χρηματοδότησης, αλλά απλά σε «πρόγραμμα». Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η διοίκηση της ΕΚΤ έχει μιλήσει για «ευρωπαϊκό πρόγραμμα» στήριξης στα όρια της αρμοδιότητάς της και αυτό ισχύει, όπως υπενθύμισε χθες το μέλος του Συμβουλίου Ερκι Λικάνεν, μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Όσο αφορά την Κομισιόν χθες σε επίπεδο ανεπίσημης ενημέρωσης έγινε γνωστό ότι το πρόγραμμα έκτακτης χρηματοδότησης που είχε σχεδιάσει για την Ελλάδα δεν πρόκειται να το θέσει προς συζήτηση πριν βεβαιωθεί με τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης ότι έχει σκοπό να σεβασθεί τις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις της. Εδώ ο κ. Γιουνκέρ φαίνεται να κουνά ταυτόχρονα το «μαστίγιο» και το «καρότο» προς την ελληνική κυβέρνηση δύο 24ωρα πριν από την συνάντησή του με τον κ. Τσίπρα, διαρρέοντας ότι θα συζητήσει μαζί του μόνο για το θέμα της πιθανής αντικατάστασης του έλληνα Επιτρόπου (κ. Αβραμόπουλου) και του χαρτοφυλακίου του… Σε κάθε περίπτωση αυτή την εβδομάδα και συγκεκριμένα την Τετάρτη θα κριθεί σε πρώτη φάση σε επίπεδο ΕΚΤ η κατεύθυνση των προθέσεων της Ευρωζώνης απέναντι στην ελληνική κυβέρνηση με αφορμή την ανανέωση της παροχής ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες μέσω του ELA από την ΤτΕ. Οι μέχρι σήμερα δημόσιες δηλώσεις μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της συνδέουν την διατήρηση αυτής της διαδικασίας με την ύπαρξη εγγυήσεων βιωσιμότητας του χρέους. Και προς το παρόν οι εγγυήσεις αυτές υπάρχουν μέσω της παράτασης του προγράμματος μέχρι τις 28/2. Με τις χθεσινές δηλώσεις του ο κ. Δραγασάκης έκανε λόγω για την δυνατότητα μίας συμφωνίας χωρίς να διευκρινίζεται αν αυτή θα αποτελεί βάση αιτήματος για παράταση του προγράμματος ή για μία άλλη εκδοχή. Σε κάθε περίπτωση πάντως την Τετάρτη το απόγευμα στο ΔΣ της ΕΚΤ αναμένεται ότι θα υπάρχουν οι σχετικές διευκρινίσεις που ενδέχεται να δρομολογήσουν εξελίξεις για αποφάσεις πριν από την 28η Φεβρουαρίου. Στις εξελίξεις αυτές αναμφίβολα θα αποτυπώνεται η συνεννόηση και με τον αμερικανικό παράγοντα ο οποίος τα τελευταία 24ωρα έχει αρχίσει να καθιστά σαφές το άμεσο ενδιαφέρον του, προκειμένου να καθησυχάσει και τις ανησυχίες των αγορών, οι οποίες όπως και το 2010 ή το 2012 αντέδρασαν με αφορμή τα γεγονότα στην Ελλάδα επηρεάζοντας την αποτελεσματικότητα του πρώτου και του δεύτερου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Fed Πηγή:www.capital.gr