Νο 1 κίνδυνος για την οικονομία οι εισαγωγές - μπορεί να "πνίξουν" τη χώρα

Αθρόα αύξηση των εισαγωγών, μεγαλύτερη από την αναμενόμενη, η οποία θα προκαλέσει νέο μέτωπο ελλείμματος στο εξωτερικό της ισοζύγιο προβλέπει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή. Προειδοποιεί ότι πρόκειται για ίσως τον μεγαλύτερο κίνδυνο που μπορεί να αντιμετωπίσει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια και με τη θέση του συντάσσεται και η Fitch στην ανάλυση που περιλαμβάνει η αναβάθμιση της Ελλάδας.

Το Γραφείο, προτείνει στην έκθεσή του που παρουσίασε ο Συντονιστής Φραγκίσκος Κουτεντάκης παρεμβάσεις που θα πρέπει "να στοχεύσουν στην ενίσχυση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, μεταξύ άλλων στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στη μείωση της φορολογίας και στην τόνωση των επενδύσεων". Και τούτο με στόχο την ενίσχυση της εξαγωγικής βάσης της οικονομίας.

Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και για πιέσεις στην παραγωγικότητα. Εξηγεί ότι ήδη τα σημάδια είναι φανερά. Στην παγκόσμια κατάταξη ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum η Ελλάδα υποχώρησε φέτος στην 87η θέση μεταξύ 137 χωρών (κατά 1 βαθμίδα), ενώ στον ανάλογο δείκτη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας υποχώρησε πολύ περισσότερο, στην 67η θέση μεταξύ 190 χωρών από την 61η θέση ένα έτος νωρίτερα.

Προς το παρόν εξηγεί το πρόβλημα "κρύβεται". Υπάρχει άνοδος εξαγωγών (μόνο στα αγαθά) και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώνεται. Αυτό όμως θα είναι μόνο προσωρινό.

Επισημαίνεται ότι θα πρέπει "να θεωρήσουμε δεδομένο ότι η επιστροφή στους θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης θα επηρεάσει αυξητικά τις εισαγωγές τόσο διότι οι επενδύσεις σε εξοπλισμό καλύπτονται κατά κανόνα μέσω εισαγωγών κεφαλαιουχικών αγαθών όσο και διότι οι ίδιες οι εξαγωγές απαιτούν εισαγωγές πρώτων υλών και ενδιάμεσων αγαθών".

Η "διόρθωση", λοιπόν, στο εξωτερικό ισοζύγιο που επιτεύχθηκε τα χρόνια της κρίσης και λόγω της μείωσης των εισαγωγών θα αναστραφεί. Και έτσι "θα πρέπει να αναληφθούν δράσεις που διασφαλίζουν τη μεταστροφή της οικονομίας προς ένα βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο με έμφαση στις εξαγωγές".
 
Σύγκριση με Πορτογαλία
 
Εξετάζει την πορεία τεσσάρων δεικτών σε σχέση με την Πορτογαλία καθώς διαχρονικά η πορεία των εισαγωγών στα δύο κράτη έχει ανάλογα χαρακτηριστικά. Σε όλες τις περιπτώσεις προαναγγέλλεται πίεση.

Ειδικά ο δείκτης πραγματικών εισαγωγών αγαθών προς πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερος έναντι του αντίστοιχου δείκτη στην Ευρωζώνη και την Πορτογαλία. Η προσέγγιση των επιδόσεων των 2 κρατών –όπως ίσχυε την προ κρίσης περίοδο– θα προκαλέσει αύξηση των εισαγωγών "μεγαλύτερη από όσο αναμένεται". Το ίδιο ισχύει και για τον λόγο πραγματικών εισαγωγών αγαθών προς πραγματικές επενδύσεις.

Την περίοδο 2009-2017 οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν από 19,0% σε 33,2% του ΑΕΠ. Τα 2/3 της αύξησης αποδίδονται στις εξαγωγές αγαθών (ανήλθαν σε 18,6% του ΑΕΠ το 2017 από 8,5% το 2009). Η άνοδος φαντάζει σημαντική αλλά υπολείπεται αυτής της Ε.Ε. αλλά και κρατών όπως η Πορτογαλία (43,1% του ΑΕΠ το 2017 έναντι 27,1% το 2009) που πέρασε από πρόγραμμα και έχει ανάλογα χαρακτηριστικά ως οικονομία με την Ελλάδα.

Αναφορικά με το μέλλον, στην Πορτογαλία, που επανήλθε σε θετικό ΑΕΠ από το 2014 κατεγράφη αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 7,2% (μέσος ρυθμός αύξησης της περιόδου 2014-2017)...
 
 
"Αγκάθι" η παραγωγικότητα
 
Αυτό που συστήνεται είναι ενίσχυση των εξαγωγών και το "κλειδί" είναι η παραγωγικότητα της εργασίας, η οποία επίσης "χωλαίνει" στην Ελλάδα (λόγος του ΑΕΠ ανά αριθμός των πραγματικών ωρών εργασίας).

Η χώρα μας ήταν η μοναδική της Ευρωζώνης όπου παρατηρήθηκε μείωση της παραγωγικότητας στη διάρκεια της κρίσης. Μάλιστα πλέον παρουσιάζει κατά μέσο όρο αρνητικό πρόσημο (-1,14%) την περίοδο μετά την κρίση (2009-2016). Και τούτο παρά τη δραστική μείωση των μισθών. Γι' αυτό και συστήνεται από το Γραφείο η ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την προσέλκυση ξένων και εγχώριων επενδύσεων, αλλά και για τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης υψηλής ποιότητας.
 
Αποπληθωρισμός
 
Τις πιέσεις που δέχεται η οικονομία αποτυπώνει η μελέτη και στα στοιχεία για τον Πληθωρισμό. Ο δομικός πληθωρισμός που δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα εμφανίζεται ιδιαίτερα χαμηλός: στο 0,3%, αισθητά μειωμένος σε σχέση με τους πρώτους μήνες του έτους. Και τούτο "αποτελεί ένδειξη ότι η οικονομία βρίσκεται ακόμα αρκετά κάτω από την παραγωγική της δυναμικότητα".