Τι πρέπει να αλλάξει στα επιχειρηματικά πάρκα

Μία σημαντική πρωτοβουλία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων βρίσκεται αυτή την περίοδο και για ολόκληρο τον χρόνο σε εξέλιξη, καθώς έχει δημιουργηθεί Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή με στόχο την εκ βάθρων αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου (κυρίως του N. 3982/2011) που διέπει τους Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (ΟΥΜΕΔ) – δηλαδή τα Επιχειρηματικά Πάρκα, τις Βιομηχανικές Περιοχές, τις Τεχνοπόλεις και άλλους χώρους που προορίζονται για την εγκατάσταση επιχειρήσεων, και ειδικότερα της βιομηχανίας.Στην Επιτροπή συμμετέχουν στελέχη του Υπουργείου με ειδικές γνώσεις για το θέμα (Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας), στελέχη της αγοράς (ΣΕΒ) και καθηγητές πανεπιστημίου με συναφές ερευνητικό αντικείμενο. Επίσης, έχουν κληθεί να παρουσιάσουν τις θέσεις τους φορείς της αγοράς που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο αντικείμενο, στο πλαίσιο των τακτικών συνεδριάσεων μέσω βιντεοκλήσεων που γίνονται αυτή την περίοδο.Η ΕΤΒΑ, που ιδρύθηκε ως Τράπεζα το 1965, είναι σήμερα η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης Βιομηχανικών Περιοχών στην Ελλάδα. Η εταιρεία, με μετόχους το Ελληνικό Δημόσιο (μέσω της ΕΕΣΥΠ) κατά 35% και την Τράπεζα Πειραιώς κατά 65%, προέκυψε από την απόσχιση του κλάδου διαχείρισης ΒΙ.ΠΕ. της κρατικής τράπεζας ΕΤΒΑ, όταν αυτή απορροφήθηκε στον όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς το 2003, και σήμερα έχει ένα δίκτυο 29 Βιομηχανικών Περιοχών σε όλη την Ελλάδα. Σε αυτές λειτουργούν περισσότερες από 1.500 επιχειρήσεις κάθε μεγέθους – μόνο στη Βιομηχανική Περιοχή της Θεσσαλονίκης, που είναι η μεγαλύτερη όλων, υπάρχουν 550 ενεργές εταιρείες. Εκατοντάδες επιχειρήσεις είναι επίσης εγκατεστημένες στις ΒΙ.ΠΕ. του Ηρακλείου, της Πάτρας, των Ιωαννίνων και του Βόλου, που είναι όλες φτιαγμένες κοντά σε αστικά κέντρα – η χωροθέτηση των ΒΙ.ΠΕ. είναι ένα σημείο στο οποίο θα επανέλθουμε. Αναγνωρίζοντας το μέγεθος και την εμπειρία της ΕΤΒΑ, η Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή μάς κάλεσε να καταθέσουμε τις απόψεις μας για το αύριο των Επιχειρηματικών Πάρκων. Σε μία σειρά άρθρων επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε αναλυτικότερα αυτές τις προτάσεις και να ανοίξουμε τον διάλογο στους φορείς της αγοράς, καθώς οι κανόνες που διέπουν τη χωροθέτηση και τη λειτουργία της βιομηχανίας αφορούν ολόκληρη την επιχειρηματική κοινότητα. Σε πολλά σημεία η χώρα μας σε σχέση με τους ανταγωνιστές της δέχεται γκολ από τα αποδυτήρια, έχουμε όμως τώρα μία μοναδική ευκαιρία να αναδιατάξουμε το πλαίσιο και να το κάνουμε πιο φιλικό, βιώσιμο και ανταγωνιστικό, ώστε να προσελκυσθούν εγχώριες και ξένες επιχειρήσεις να επενδύσουν στην Ελλάδα.Πού πρέπει να υπάρχουν Βιομηχανικές Περιοχές - Βασικά κριτήρια χωροθέτησηςΤο πρώτο ζήτημα που θα μας απασχολήσει είναι η χωροθέτηση των Οργανωμένων Υποδοχέων Δραστηριοτήτων. Ανέφερα προηγουμένως ότι οι ΒΙ.ΠΕ. της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας και του Ηρακλείου φιλοξενούν εκατοντάδες επιχειρήσεις και πλέον έχουν σχεδόν μηδενική διαθεσιμότητα νέων γηπέδων (αν και υπάρχουν αρκετά ανενεργά ακίνητα, ένα θέμα που επίσης θα μας απασχολήσει στη συνέχεια). Οι τρεις αυτές ΒΙ.ΠΕ. είναι και οι πρώτες που δημιουργήθηκαν ήδη από τη δεκαετία του 1960, όταν η Ελλάδα, με σαφή στόχο τη βιομηχανική ανάπτυξη, ξεκινούσε ταυτόχρονα με τις άλλες χώρες της Ευρώπης την προσπάθεια ορθής χωροθέτησης της βιομηχανίας.Δυστυχώς η μη διορατική πολιτική επιλογή των δεκαετιών ‘60 και ’70 να μην υπάρχει βιομηχανική περιοχή στην Αττική στάθηκε η αφορμή για τη δημιουργία άτυπης βιομηχανικής ζώνης στα Οινόφυτα. Παράλληλα, πάλι με κοντόφθαλμες πολιτικές σκοπιμότητες, οδηγηθήκαμε στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, πρακτικά εντός του αστικού ιστού, στη δημιουργία άλλης μίας άναρχης βιομηχανικής συγκέντρωσης.Υπάρχουν όμως Βιομηχανικές Περιοχές και στην Έδεσσα, στην Καρδίτσα και στην Ορεστιάδα, μεταξύ άλλων. Σε αυτές η (κρατική) ΕΤΒΑ επένδυσε εκατομμύρια από τα χρήματα των φορολογουμένων για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών – μονάδων καθαρισμού αποβλήτων, εσωτερικών δρόμων, δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, φωτισμού, κ.λπ. -  αλλά δεν κατάφερε να προσελκύσει επιχειρήσεις να εγκατασταθούν, διότι αυτές οι ΒΙ.ΠΕ. χωροθετήθηκαν με πολιτική επιλογή και όχι με επιχειρηματικά κριτήρια.Η εμπειρία – και το δίδαγμα για τον σημερινό νομοθέτη – είναι σαφής, ότι οι βιομηχανικές περιοχές  πρέπει:(α) να είναι κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπου υπάρχει διαθέσιμο εργατικό δυναμικό και καταναλωτές των παραγόμενων προϊόντων(β) να εξυπηρετούνται πολύ καλά από το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας(γ) να υπάρχει εμπορικός λιμένας σε κοντινή απόσταση όπως οι περιπτώσεις της Θεσσαλονίκης, του Ηρακλείου και του Βόλου. Δυστυχώς η Πάτρα στερείται εμπορικού λιμένα – είναι μόνο επιβατικός. Αναμένουμε να δούμε την επίδραση της σχεδιαζόμενης αναβάθμισης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης στη Βιομηχανική Περιοχή της πόλης, αλλά και στις Σάπες και την Κομοτηνή.(δ) να υπάρχουν επαρκή δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και ευρυζωνικά (οπτικών ινών).Επομένως, οποιοσδήποτε σχεδιασμός για την χωροθέτηση νέων ΟΥΜΕΔ, αν κριθεί ότι η χώρα έχει ανάγκη από νέους τέτοιους χώρους (αυτό θα μας απασχολήσει σε προσεχές άρθρο), πρέπει να λαμβάνει υπόψη του αυτές τις ιδιαίτερα κρίσιμες παραμέτρους, ώστε να μπορεί να προσελκύσει ιδιώτες επενδυτές για την ανάπτυξη και τη διαχείριση του ΟΥΜΕΔ και εταιρείες προς εγκατάσταση. 

* Ο κ. Αθανάσιος Ψαθάς είναι Διευθύνων Σύμβουλος ΕΤΒΑ Α.Ε.